DE WATERBATTERIJ

Lange tijd wilden we water zo snel mogelijk uit de Stad krijgen. Sinds enkele jaren omarmen steden het water weer meer en meer. Projecten rond “water in de Stad” duiken steeds vaker op, het discours rond groen-blauwe netwerken en infrastructuur wordt steeds sterker: gaande van het opnieuw openleggen van waterlopen tot het integreren van waterberging in pleintjes en speeltuinen. Ook burgerprojecten (opvangen van water van grote daken, gebruiken van bemalingswater van bouwwerven…) maken dat we de stad steeds meer als een spons van en voor water zien en er ook zo naar handelen.

Wat als we een stapje verder gaan en wijkbewoners zelf het regenwater in hun wijk laten opvangen en samen laten beheren? Stel je een grote “batterij” aan wateropslagelementen voor die centraal in de wijk het water van alle grote daken opvangen. Wat gebeurt er als je het beheer van deze kubieke meters overlaat aan de lokale waterkennis van de bewoners en lokale organisaties. Hoe kunnen zij dit beheren om de buffer in te zetten op piekmomenten (op de juiste momenten laten leeglopen en laten infiltreren)? Welke kennis is hiervoor nodig? Welke nieuwe vormen van ondernemerschap trekt zo’n waterbatterij aan water aan? Welke creatieve ideeën kunnen hier op wijkniveau uit groeien? Een duurzame carwash, een netwerk van kraantjes met regenwater doorheen de wijk, een bijhorende dakmoestuin...?

In nieuwbouwwijken kunnen ideeën rond duurzaam watergebruik gemakkelijk(er) geïntegreerd worden omdat dat ruimte op voorhand ingepland kan worden. In bestaande buurten en wijken moet je aan de slag met de bestaande infrastructuur en het bestaande sociale netwerk. Het is dan ook des te interessanter om ons onderzoek op deze bestaande wijken te focussen, om te kijken wat er nodig is om daar aan wateropslag te kunnen doen. Steden en buurten zijn constant in beweging en ruimte is schaars. Een “definitieve” plek vinden voor zo’n waterbatterij zal niet eenvoudig zijn, maar wat als we een systeem vinden dat modulair en verplaatsbaar is? Een batterij die mee kan verhuizen van tijdelijke leegstaande plek naar leegstaande plek?

In Gent vonden we alvast een voorbeeldlocatie die we in aanmerking vinden komen voor een tijdelijk experiment. In wijkpark De Porre (centraal in de wijk Moscou-Vogelhoek) ligt een oude textielfabriek met verlaten loods. Rond het park ligt 14.000 vierkante meter dakoppervlakte op grotere gebouwen (scholen) waarvan het water in de vervallen loods kan verzameld worden. In de loods kan meer dan 10 miljoen liter water in cubitainers of andere opslagvormen verzameld worden. Water staat reeds centraal in het ontwerp van het park. Stel je voor welke dynamiek deze waterbatterij in de wijk kan teweegbrengen?

Kunnen we een modulaire “waterbatterij” ontwerpen die op een centrale plek in een wijk geïnstalleerd kan worden? Wat is er nodig om een community van bewoners het beheer hiervan te laten opnemen? Wat betekent dit naar bewustzijn rond water in de wijk? Kan dit scholen helpen bij onderwijs rond anders kijken naar water?